5.1
Sumber: dewan masyarakat
Apabila Kementerian Pengajian Tinggi baru-baru ini
mewajibkan kesemua 65 ribu orang pelajar asing yang menuntut di Institusi
Pengajian Tinggi Awam (IPTA) dan Swasta (IPTS) di Malaysia agar mengambil mata
pelajaran Bahasa Melayu, kalangan pejuang bahasa menganggapnya sebagai langkah
meletakkan semula kedudukan bahasa Melayu dalam sistem pengajian tinggi di
negara ini.
Dengan mewajibkan penguasaan bahasa Melayu dalam
kalangan pelajar asing di negara ini bolehlah mereka memahami budaya setempat dengan
lebih baik dan sekali gus mengembangkan dan menambah bilangan penutur bahasa
Melayu di peringkat antarabangsa.
Sejarah membuktikan bahawa bahasa Melayu mampu menjadi
bahasa lingua franca. Pada
zaman kegemilangan zaman Kesultanan Melayu Melaka, bahasa Melayu dituturkan
oleh semua pedagang dari Arab, China, India dan Eropah. Ketika itu, bahasa
Melayu dianggap sebagai bahasa perpaduan dan bahasa komunikasi antarabangsa.
Demi memupuk perpaduan kaum di negara ini, maka dalam
Laporan Razak 1956 dinyatakan bahawa, tujuan akhir dasar pendidikan negara ini
adalah untuk menyatukan murid yang berlainan bangsa di bawah satu sistem
pendidikan kebangsaan dengan menggunakan bahasa kebangsaan sebagai bahasa
pengantar. Walau bagaimanapun, kemajuan ke arah ini hendaklah dilaksanakan
dengan berperingkat-peringkat dan tidak boleh dipaksa secara mendadak.
Berdasarkan Laporan Razak jelas bahawa dasar pendidikan yang dilaksanakan dapat
membentuk perpaduan kaum di negara ini.
Malah dalam Laporan Rahman Talib 1960, kedudukan
sekolah rendah ditukar kepada sekolah kebangsaan dan jenis kebangsaan. Tujuan
utama penukaran kedudukan ini adalah untuk mengukuhkan perpaduan kaum di negara
ini di samping memantapkan lagi kedudukan bahasa Melayu secara berperingkat
dalam sistem pendidikan kebangsaan.
5.2
Sumber: Bahasa Melayu OUM
URL:http://bahasamelayudnisenu.blogspot.com/2010/07/bahasa-melayu-dan-dasar-pendidikan.html
Dasar bahasa pendidikan ialah dasar yang dipegang dalam menggunakan bahasa
sebagai bahasa pengantar di sekolah. Dasar bahasa am ialah dasar yang secara
tidak rasmi diterima oleh kerajaan mengenai penggunaan bahasa dalam
perdagangan, perhubungan rakyat dan dalam hubungan dengan orang-orang luar,
badan-badan atau negara-negara luar (Asmah,1985:23). Prinsip asas pembuatan
keputusan masih berfokuskan kepada pembinaan bangsa. Apa-apa pun yang
diputuskan di peringkat kerajaan, termasuklah bahasa, memberikan kesan
kepada perkembangan pembinaan bangsa. Dalam hal ini, sekiranya tidak ada
apa-apa polisi juga merupakan satu polisi kerajaan itu sendiri. Kerajaan
haruslah memberikan perhatian kepada bahasa. Bahasa merupakan komponen
yang penting dalam mendefinisikan identiti atau jati diri bangsa. Malah
kita dapati banyak negara-negara bekas Kesatuan Soviet berusaha untuk mengekalkan
bahasa ibunda mereka bagi menjaga kepentingan hak minoriti. Bahasa juga
merupakan konsep yang penting bagi menjaga kepentingan masyarakat
asli. Perjanjian Rom memberikan hak kepada orang-orang Eropah
bertutur dalam bahasa ibunda dalam urusan seharian mereka.
Perancangan taraf Bahasa Melayu telah memberikan tiga aspek penting kepada
Bahasa Melayu, iaitu Bahasa Melayu sebagai bahasa rasmi, bahasa kebangsaan dan
bahasa pendidikan. Taraf Bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar pendidikan
menyediakan ruang yang cukup luas untuk Bahasa Melayu berkembang sebagai bahasa
ilmu. Sebagai bahasa ilmu, dua ciri penting yang perlu ada ialah
keintelektualan dan kesempurnaan. Bahasa Melayu mempunyai kedua-dua ciri
tersebut dan hakikatnya Bahasa Melayu berada pada landasan yang tepat menuju
kesempurnaan sebagai bahasa ilmu moden. Ini bersesuaian dengan ketetapan yang
diisytiharkan oleh UNESCO berkaitan dengan perancangan bahasa dalam dasar
pendidikan masyarakat yang multi bahasa. Persidangan Antarabangsa UNESCO ke-31
pada Oktober 2001 telah mengisytiharkan satu deklarasi prinsip yang harus
dipatuhi olah anggota-anggotanya, iaitu:
(a) Menyokong pengajaran dalam bahasa ibunda
sebagai kaedah untuk meningkatkan kualiti pendidikan dengan membina pengetahuan
pelajar dan pengajar.
- Pengajaran dalam bahasa ibunda
amat penting bagi pendidikan awal kanak-kanak dan seharusnya diperluaskan
kepada peringkat pendidikan yang lebih tinggi. Oleh itu, setiap
kanak-kanak seharusnya memulakan pendidikan formal dalam bahasa ibunda dan
keadaan buta huruf dalam kalangan orang dewasa juga harus dimulai dengan
pengajaran dalam bahasa ibunda.
- Celik huruf hanya dapat dicapai
sekiranya ada bekalan bahan bacaan yang mencukupi bagi kanak-kanak dan
juga orang dewasa. Oleh itu penghasilan dan penyebaran bahan pengajaran,
sumber pembelajaran, dan bahan bacaan yang berkaitan seharusnya dihasilkan
dalam bahasa ibunda.
- Semua perancangan pendidikan
seharusnya merangkumi latihan, iltizam yang tinggi, guru yang cekap
dan kompeten serta biasa dengan kehidupan masyarakatnya sendiri agar dapat
mengajar dengan baik dalam bahasa ibunda.
(b) Menyokong pengajaran dalam dwibahasa atau
multibahasa pada semua tahap pendidikan sebagai satu kaedah untuk meningkatkan
kualiti sosial dan persamaan jantina dan unsur penting bagi masyarakat
yang pelbagai linguistik.
Komunikasi, ekspresi dan keupayaan mendengar dan bertutur seharusnya ditingkatkan, pada awalnya mestilah dalam
bahasa ibunda dan kemudian dalam bahasa kebangsaan dan selepas itu baharulah
bahasa asing.
(c) Menyokong bahasa sebagai komponen penting dalam
pendidikan antara budaya dalam usaha untuk menggalakkan pemahaman antara kumpulan populasi yang pelbagai
bangsa serta menghormati hak-hak fundamental.
- Hak mendapat pendidikan setiap
anggota kumpulan minoriti sebagaimana juga hak bagi penduduk asli perlulah
dihormati melalui pelaksanaan hak mendapat pendidikan dalam bahasa ibunda.
- Pendidikan seharusnya
melahirkan kesedaran tentang nilai positif kepelbagaian budaya dan
linguistik.
Masalah kritikal yang dihadapi oleh negara multibangsa ini ialah konflik
antara kesetiaan individu terhadap komuniti etniknya berbanding dengan
kesetiaan terhadap komuniti yang lebih besar. Persoalan inilah yang perlu
difikirkan untuk memudahkan proses pembinaan bangsa. Masalah ini akan
menjadi lebih serius sekiranya kumpulan etnik yang ada terus menerus
menggunakan penggunaan bahasa yang pelbagai dan memperlihatkan kesetiaan mereka
kepada tradisi linguistik mereka. Kepelbagaian linguistik ini pasti menyebabkan
integrasi komunikasi yang rendah sehingga mengakibatkan pemodenan proses yang
panjang dan menyulitkan.
Bahasa Melayu menjadi bahasa pengantar dalam sistem pendidikan negara
Malaysia telah dipertahankan dan diperkembang berdasarkan pelbagai akta dan
laporan semula bermula dengan Penyata Razak (1956), Laporan Rahman Talib
(1960), Akta Pelajaran (1961), Akta Bahasa Kebangsaan (1963), Laporan
Jawatankuasa Kabinet Mengkaji Dasar Pelajaran (1979) dan Akta Pendidikan
(1996). Jawatankuasa Pelajaran Razak merupakan jawatankuasa pendidikan
pertama yang dibentuk sesudah negara mencapai taraf kerajaan sendiri pada tahun
1956. Gagasan pendidikan kebangsaan yang dikemukakan oleh jawatankuasa tersebut
berteraskan matlamat perpaduan, dengan penggunaan bahasa kebangsaan sebagai bahasa
pengantar utama. Penyata Razak (1956: Perenggan 2 mengatakan bahawa ”…usaha
menyatukan budak-budak daripada semua bangsa di dalam negeri ini dengan
memakai satu peraturan pelajaran yang meliputi semua bangsa dengan menggunakan
bahasa kebangsaan sebagai bahasa pengantar yang besar (utama) walaupun perkara
ini tidak dapat dilaksanakan serta merta melainkan dengan
beransur-ansur”.
Perincian dan penegasan gagasan pendidikan kebangsaan itu dimantapkan oleh
Jawatankuasa Penyemak Pelajaran Rahman Talib (1960). Oleh itu jelaslah bahawa
selepas kemerdekaan, Bahasa Melayu telah tumbuh dan berkembang dengan pesat
seiring dengan pencapaian dalam pembangunan negara khususnya sektor pendidikan.
Isunya ialah perubahan dalam dasar pendidikan negara jugalah yang nampaknya
“melupakan” hasrat murni dalam Penyata Razak tersebut telah mencorakkan
pemikiran masyarakat kita hari ini yang “terlebih sudu daripada kuah”
dalam mengutamakan Bahasa Inggeris. Laporan Razak mengatakan bahawa Bahasa
Inggeris ialah bahasa kedua yang wajib diajarkan di sekolah. Kini,
permasalahannya ialah dasar tersebut nampaknya sudah mengalami perubahan
apabila Bahasa Inggeris bukanlah lagi bahasa kedua malah bahasa utama bagi
mendapatkan ilmu pengetahuan. Perubahan ini melibatkan satu generasi yang
bakal membina sebuah tamadun pada masa akan datang. Penerimaan dasar ini sering
dipertikaikan dan memperlihatkan kesan langsung perubahan dasar ini untuk
direnung bersama-sama oleh masyarakat umum, dan khususnya mereka
yang terlibat dalam membuat keputusan dan yang melaksanakannya.
Akta Pendidikan (1996) digunakan untuk menentukan
dasar, hala tuju dan garis panduan bagi mengawasi perkembangan pendidikan awam
yang berfungsi sebagai pelaburan sosial tetapi berbeza dalam pendidikan swasta
dilihat sebagai pelaburan pendidikan. Hashim Musa (1996) mengatakan bahawa
cabaran yang paling serius terhadap Bahasa Melayu ialah penubuhan kolej swasta
dan separuh swasta dan institusi pengajian tinggi awam yang semuanya bergerak
ke arah menjadikan Bahasa Inggeris sebagai bahasa pengantar. Dasar pendidikan
negara seharusnya menekankan secara menyeluruh dan bersepadu terhadap
penggunaan Bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar utama. Walaupun Akta
Pendidikan Tinggi Swasta (1996) mengatakan bahawa semua IPTS di negara ini hendaklah
menggunakan bahasa kebangsaan sebagai bahasa pengantar tetapi ini bukan jaminan
utuh bagi pemerkasaan Bahasa Melayu. Akta yang sama juga memberikan kuasa
kepada Menteri Pendidikan Tinggi untuk membenarkan IPTS menggunakan Bahasa
Inggeris sebagai bahasa pengantar utamanya. Penyata Razak (1956) menyatakan
bahawa bahasa kebangsaan ialah Bahasa Melayu dan sebagai bahasa rasmi yang
tunggal. Cadangan untuk mengetepikan pengajaran Bahasa Melayu di
sekolah-sekolah swasta tidak harus diterima. Sistem pendidikan kebangsaan
berhasrat untuk menyatupadukan rakyat Malaysia yang multibahasa ke dalam satu
kelompok melalui penggunaan Bahasa Melayu sebagai bahasa pengantar dalam sistem
pendidikan haruslah diteruskan. Lebih mencabar lagi apabila perbadanan gergasi
seperti PETRONAS, Syarikat Telekom Bhd., dan Tenaga Nasional masing-masing
menubuhkan Universiti PETRONAS, Universiti Multimedia Malaysia (MMU) dan
Universiti Tenaga Nasional (UNITEN). Kesemua universiti ini menggunakan Bahasa
Inggeris sebagai bahasa pengantar utama. Sikap membelakangkan Bahasa Melayu ini
seolah-olah dimaafkan demi kepentingan negara agar berada sama taraf
dengan negara-negara barat dalam era globalisasi. Kita tidak seharusnya
meminggirkan Bahasa Melayu dalam usaha memartabatkan Malaysia sebagai pusat
kecemerlangan pendidikan dunia. Negara Jepun dan Cina masih lagi terkehadapan
di Asia sebagai pusat pendidikan dunia walaupun bahasa utamanya ialah bahasa
ibunda mereka.
Namun demikian, hasrat untuk mengukuhkan Bahasa Melayu menghadapi cabaran
yang paling getir apabila munculnya idea pengajaran Sains dan Matematik dalam
Bahasa Inggeris yang telah dibentangkan dalam perjumpaan kabinet pada 17 April
2002. Ini diikuti pula dengan cadangan oleh Kementerian Pendidikan
menyemak semula Kurikulum Baharu Bersepadu untuk memberikan ruang bagi
pengajaran Bahasa Inggeris dalam bidang Sains dan Matematik yang dilaksanakan
bagi murid tahun satu, pelajar tingkatan satu dan pelajar tingkatan enam rendah
pada tahun 2003. Alasan yang diberikan ialah pelajar masih tidak menguasai
Bahasa Inggeris dengan baik, walaupun telah diberikan peluang pemelajaran
selama lebih kurang 11 tahun dalam alam persekolahan rendah dan menengah.
Sekiranya Bahasa Inggeris digunakan sebagai bahasa pengantar di
sekolah-sekolah, maka ini dikira bercanggah dengan apa yang termaktub dalam
Dasar Pendidikan Negara.
Kongres Bahasa dan Persuratan Melayu pada 8 November
2006 telah membuat ketetapan meminta kerajaan supaya tidak menjadikan
Bahasa Inggeris sebagai bahasa pengantar bagi mata pelajaran Sains dan
Matematik di sekolah-sekolah demi mengembalikan kedudukan Bahasa Melayu
pada tempat yang sewajarnya, sebagaimana termaktub dalam Laporan Razak (1956). Apa yang kurang diberikan perhatian ialah penguasaan
Bahasa Inggeris itu sendiri memang lemah dari segi penyediaan kurikulum,
kemahiran pengajaran, dan pelaksanaan strategi menyebabkan kemerosotan yang begitu ketara dalam pelajar. Namun
begitu Bahasa Melayu tidak perlu ”dihukum” apabila menjadikan Bahasa Inggeris
sebagai bahasa pengantar Sains dan Matematik yang telah berjaya ditangani
dengan baik sekali selama ini dalam Bahasa Melayu. Sistem pendidikan dari
peringkat sekolah rendah hinggalah ke peringkat universiti telah berjaya
melaksanakan penggunaan Bahasa Melayu sepenuhnya menjelang 1983. Anjakan
dasar pendidikan terhadap Bahasa Melayu kelak akan merugikan bangsa Melayu
sendiri. Apa yang perlu dilakukan ialah menjalankan kajian semula terhadap
kaedah pengajaran Bahasa Inggeris di sekolah-sekolah. Pengalaman penulis
sendiri apabila membuat kajian di sekolah di sekitar Petaling Jaya mendapati bahasa penguasaan tulisan pelajar dalam Bahasa Inggeris begitu tinggi sekali.
Masalah yang timbul ialah kemahiran komunikasi mereka dalam bahasa tersebut.
Pokok persoalan inilah yang harus ditangani dengan berhemat. Kita mempunyai
tokoh-tokoh akademik yang boleh menjalankan kajian ini dan menyarankan
langkah-langkah yang berkesan mengatasi masalah ini, tanpa mengorbankan Bahasa
Melayu.
Awang Sariyan (2002) mengatakan bahawa pendekatan, kaedah dan prinsip
mempelajari Bahasa Inggeris perlu dipertingkat seperti membaiki kaedah
pengajaran bahasa itu di institusi pendidikan yang ternyata tidak mencapai
matlamatnya dan kegagalan sesuatu mata pelajaran tidak seharusnya membabitkan
subjek lain. Kementerian Pendidikan perlu menambah kemudahan bahan bantu
pengajaran Bahasa Inggeris, termasuk penggunaan teknologi terkini, selain
menyelia atau menambah serta membaiki kemudahan makmal bahasa. Pembudayaan
sains dan teknologi dalam Bahasa Melayu memerlukan keyakinan, iltizam dan usaha
bersungguh-sungguh serta berterusan semua pihak. Bahasa Inggeris, Bahasa
Jerman, Bahasa Jepun, Bahasa Korea dan bahasa maju yang lain terbina dalam
tempoh yang cukup lama; sebaliknya, Bahasa Melayu telah berjaya dibangunkan
sebagai bahasa sains dan teknologi serta mencapai kemajuan seperti sekarang ini
dalam tempoh kira-kira 49 tahun sahaja.
Kita sedia maklum bahawa falsafah pendidikan negara dihasilkan dalam usaha
melahirkan insan yang berilmu dan berakhlak, seimbang dan harmonis, yang boleh
mencapai kesejahteraan diri dan memberi sumbangan kepada keharmonian serta
kemakmuran masyarakat dan negara. Dasar Pendidikan Negara mempunyai matlamat
untuk menyatupadukan rakyat Malaysia yang berbilang kaum melalui satu sistem
pendidikan yang menggunakan satu bahasa, iaitu Bahasa Melayu. Oleh itu dasar
pendidikan negara seharusnya menggalakkan penggunaan Bahasa Melayu dengan lebih
berkesan dalam kalangan pelajar. Keperluan ini bukan sahaja pada
peringkat sekolah kerajaan dan institusi pengajian tinggi awam tetapi juga
perlulah diperluaskan ke peringkat sekolah swasta dan institusi pengajian
tinggi swasta. Bahasa Melayu dapat dijadikan alat perpaduan kerana
pelajar berinteraksi dengan mudah serta dapat berbincang menggunakan satu
bahasa yang difahami oleh semua golongan bangsa. Mereka dapat menyampaikan
pendapat dengan mudah dan keadaan ini akan mewujudkan sikap saling memahami dan
melahirkan semangat perpaduan yang kukuh. Bahasa dan pendidikan merupakan dua
unsur yang penting dalam pembangunan sesebuah negara. Peminggiran Bahasa Melayu
dalam dunia pendidikan seharusnya tidak berlaku kerana hal ini jelas sekali
bertentangan dengan perlembagaan negara. Oleh itu, semua pihak yang berwajib
dan rakyat Malaysia seharusnya berkerjasama bagi mengekalkan kedudukan Bahasa
Melayu sebagai bahasa ilmu dalam sistem pendidikan di Malaysia
5.3
Sumber: Persatuan Kebangsaan Pelajar Islam Malaysia
Martabatkan Bahasa Melayu dan Sistem Pendidikan Kebangsaan Dalam
Transformasi Pendidikan
KUALA LUMPUR, 28 Jun 2012: Seminar Bahasa, Kesusasteraan dan Budaya dalam Sistem
Pendidikan telah dianjurkan oleh Gabungan Penulis Nasional (GAPENA) dengan
kerjasama Dewan Bahasa dan Pustaka (DBP) pada 28 Jun bertempat di Dewan Bahasa
dan Pusataka (DBP).
Majlis pembukaan dirasmikan oleh YAB Tan Sri Hj.
Muhyiddin bin Yassin, Timbalan Perdana Menteri Malaysia. Majlis penutupan pula
dirasmikan oleh YB Dr. Muhd Puad Zarkashi, Timbalan Menteri Pelajaran.
Persatuan Kebangsaan Pelajar Islam Malaysia (PKPIM)
diwakili oleh Presidennya, Ahmad Fahmi Samsuddin, Penolong Setiausaha Agong
Mohammad Fazril Saleh,dan exco PKPIM Azizan Ajiji dan Muhd Syahiran Mohammad.
Seminar ini turut merakamkan penyerahan momarandum
GAPENA dan kerabatnya yang membantah cadangan mewujudkan semula sekolah aliran
Inggeris dan menegaskan bahawa pihak kerajaan perlu berdiri teguh dengan dasar
pendidikan sedia ada dan perlembagaan negara.
PKPIM turut menyerahkan memorandum transformasi
pendidikan Kebangsaan dalam fokus terhadap Bahasa Melayu dan Sistem
Persekolahan Kebangsaan pada hari tersebut.
5.4
Sumber: Dewan Bahasa dan Pustaka
Kukuhkan bahasa Melayu dalam sistem pendidikan
Oleh ROHAIDAH MASHUDI
Apabila Prof. Dr. Awang Sariyan menyatakan beberapa sebab yang menyebabkan
kemantapan bahasa Melayu sebagai bahasa kebangsaan tercalar dan tergugat,
memang tidak dapat dinafikan kebenaran yang disampaikan olehnya. Tetapi adakah
ramai pihak yang menyedari hakikat permasalahan ini atau mereka tidak mengambil
endah? Gambaran-gambaran senario yang dihadapi oleh bahasa Melayu seperti yang
dinyatakan oleh Dr. Awang seperti, ``Pengurangan peranan bahasa Melayu dalam
sistem pendidikan sebagai kesan pelaksanaan beberapa keputusan dan pengecualian
pengajaran bahasa Melayu sebagai subjek wajib,'' merupakan satu gambaran
ringkas tentang kedudukan bahasa Melayu dalam sistem pendidikan kita.
Pelaksanaan penggunaan bahasa Melayu sebagai bahasa utama dalam proses
pemerolehan dan pengembangan ilmu, selaras dengan perancangan yang dilakukan
oleh Jawatankuasa Pelajaran Razak 1956 yang diperkukuh oleh Jawatankuasa
Penyemak Pelajaran Rahman Talib 1960 dan dimaktubkan dalam Akta Pelajaran 1961
dan Akta Pendidikan 1996. Namun begitu sistem pendidikan yang ada pada hari ini
seperti menidakkan kemampuan bahasa Melayu dalam mengembangkan ilmu. Hinggakan
ada di kalangan para pelajar yang hanya mempelajari bahasa Melayu atas dasar
keperluan peperiksaan sahaja.
Syarat
Ini terutamanya apabila bahasa Melayu menjadi syarat untuk para pelajar
memasuki institusi pengajian tinggi awam (IPTA). Tetapi bagaimana pula dengan
syarat kemasukan ke institusi pengajian tinggi swasta (IPTS)? Adakah bahasa
Melayu menjadi satu tiket syarat utama untuk pelajar melayakkan diri mereka
masuk ke IPTS?Penggunaan bahasa Melayu dalam sistem pendidikan haruslah
dimulakan pada peringkat awal prasekolahan lagi, jangan sesekali membenarkan
pihak sekolah mengecilkan ruang masa untuk pelajar mempelajari bahasa Melayu.
Bahkan pada peringkat sekolah menengah pula pelajar harus ditekankan lagi
peri pentingnya bahasa Melayu untuk pelajar melangkah ke peringkat pengajian
yang lebih tinggi. Jangan sewenang-wenangnya mengatakan cukup sekadar mendapat
kepujian dalam bahasa Melayu untuk melayakkan pelajar lulus dalam peperiksaan
yang diduduki tetapi semai dan tanam perasaan cinta kepada bahasa Melayu agar
mereka tidak merasa malu untuk terus bertutur dan menggunakan bahasa Melayu.
Hakikatnya kini terdapat segelintir pelajar lepasan sekolah yang merasa
malu untuk bertutur dan menggunakan bahasa Melayu kerana sikap mereka yang
terlalu mengagungkan bahasa asing.Bahkan dalam satu keadaan terdapat pelajar
yang secara terus terang mengatakan tidak faham sekiranya pengajaran di dalam
kelas disampaikan dalam bahasa Melayu walaupun zaman persekolahan mereka bahasa
Melayu menjadi bahasa pengantar.
Adalah mustahil untuk menerima hakikat pelajar yang baru meninggalkan zaman
persekolahan dalam masa tidak sampai satu tahun sudah melupakan bahasa Melayu.
No comments:
Post a Comment